Woonboten en het Bouwbesluit: nog erger dan het leek

Op 22 mei 2014 schreven wij over de juridische en praktische warboel die sinds april 2012 is ontstaan doordat de Raad van State sommige woonboten wel en sommige woonboten niet als bouwwerk heeft gekwalificeerd waarop het Bouwbesluit van toepassing is. Wij verwezen naar het artikel van enkele Amsterdamse woonboot-advocaten in het blad Praktijk Omgevingsrecht PRO van april 2014.

In dezelfde maand, op 16 april 2014, deed de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een nieuwe uitspraak over deze materie. De uitspraak vindt u hier. Zoals wij in het artikel al als “kernvraag” aangaven, ligt bij de beoordeling of een woonboot een bouwwerk is het zwaartepunt bij criterium van de plaatsgebondenheid: “doorslaggevend (is) dat de woonboot is bedoeld om ter plaatse als woning te functioneren.”

Deze uitspraak heeft ronduit ernstige consequenties voor vrijwel alle woonboten in Nederland. Als bouwwerk moet er immers een omgevingsvergunning (vroeger bouwvergunning) voor verstrekt zijn. Omdat er pas sinds 2012 voor enkele woonboten een omgevingsvergunning is verstrekt, liggen de andere woonboten er als  illegaal bouwwerk. En voor het merendeel kan ook geen omgevingsvergunning worden verstrekt omdat die formeel moeten voldoen aan het Bouwbesluit, dat, volgens de toelichting daarop, weer niet van toepassing is op woonboten.

In de gemeente Amsterdam liggen circa 2300 woonboten waarvan iedereen altijd dacht dat deze legaal ligplaats innamen. De eigenaren zijn immers in het bezit van de ligplaatsvergunning conform de Amsterdamse verordening en de meeste ligplaatsen zijn opgenomen in het bestemmingsplan. Door met name de uitspraak van april blijkt iedereen dat verkeerd gedacht te hebben. De gemeente heeft dat serieus genomen en en op 2 juni 2014 heeft B&W van Amsterdam in gelijkluidende brieven aan de ministers van Wonen en Rijksdienst en van Infrastructuur en Milieu aangedrongen op aanpassing van de regelgeving op zo kort mogelijke termijn.

B&W heeft vooruitlopend op de aanpassing van de landelijke regelgeving besloten om bestaande woonboten met een ligplaatsvergunning te gedogen. En de gemeente heeft aangekondigd in de tweede helft van juni “een kader vaststellen hoe om te gaan met de lopende aanvragen voor verbouwings- en vervangingsvergunningen en nieuwe aanvragen” aldus de website van Waternet.